Landinformatie Zuid-Afrika

Geheel omsloten door Zuid-Afrika als enclave, ligt de bergachtige staat Lesoto (totale grenslengte 909 km). In 1947 nam de (toen) Unie van Zuid-Afrika formeel het onbewoonde Prince Edward Island en Marion Island voor de kust van Kaapstad in bezit. Andere bekende eilanden voor de kust zijn Santa Cruz bij Port Elizabeth en Robbeneiland bij Kaapstad.

Zuid-Afrika grenst verder in het westen aan de Atlantische Oceaan en in het oosten aan de Indische Oceaan. De afstand van de Limpoporivier in het noorden naar Cape Agulhas in het zuiden bedraagt ongeveer 2000 kilometer. De afstand van Port Nolloth in het westen naar Durban in het oosten bedraagt ongeveer 1500 kilometer.

De belangrijkste rivier van Zuid Afrika is de Oranjerivier die ontspringt in de Drakensbergen van KwaZulu-Natal en over een afstand van meer dan 2200 kilometer bij Oranjemund en Alexander Bay in de Atlantische Oceaan stroomt. Andere belangrijke rivieren zijn de Vaal, de Limpopo, de Grote Visrivier en de Tugela. De meeste van deze rivieren zijn nauwelijks bevaarbaar.

Het landschap van Zuid-Afrika is zeer gevarieerd en kan verdeeld worden in 21 natuurlijke regio’s.De Lesotho hooglanden vormen het hoogste deel van zuidelijk Afrika en vormen de grens tussen Lesotho en Zuid-Afrika. De hoogste toppen komen boven de 3400 meter uit en op de bergtoendra’s val ’s winter vaak sneeuw.
Het Hoogveld is een zachtglooiend, hooggelegen gebied en bestaat voornamelijk uit savannen. Hier ligt ook het verstedelijkte Witwatersrand rondom de belangrijke goud- en steenkoolmijnen van Zuid-Afrika. Hier wordt ook veel maïs verbouwd.

Noord-Transvaal kent verschillende landschappen met o.a. de bergketens van de Soutpansberg en het Waterberg-plateau en daar tussenin ligt de Pietersburgvlakte, waar de veeteelt belangrijk is. De Soutpansberg is een belangrijk bosbouwgebied.
In het noorden van de Kaapprovincie ligt het Ghaap-plateau waar door het semi-droge klimaat alleen veehouderij mogelijk is.
De vlakke en uitgestrekte Bushmanvlakte van het binnenland-plateau ligt ook in het noorden van de Kaapprovincie en is slechts begroeid met wat struikgewas en alleen geschikt voor de extensieve schapenhouderij. Opvallende zijn de vele “pans”, meertjes die maar een bepaald deel van het jaar gevuld zijn met water.

Ten noorden en westen van Pretoria ligt het Bushveld bekken. In het vlakke, centrale deel van het bekken worden vele mineralen en edelmetalen zoals platinum, vanadium en chroom gevonden wordt. De kleiachtige zwarte turfgrond is uitermate vruchtbaar en hier worden dan ook vele gewassen geteeld.
Het vlakke zanderige Kalahari-bekken is een semi-droge savanne en voornamelijk begroeid met acacia’s. Vroeger werd dit gebied gekenmerkt door woestijnduinen, waarvan er nog maar weinige zijn overgebleven.
In de noordelijke Kaapprovincie liggen de valleien van de Beneden-Vaal en de Oranjerivier, twee van grote rivieren in Zuid-Afrika. De valleien liggen in sterk ontwikkelde gebieden met o.a. een gigantisch irrigatieproject (Vaalharts) in de Hartsrivier, een zijrivier. Tussen de twee valleien ligt Kimberley, het centrum van de diamantmijnbouw.

De Karoo is een uitgestrekte semi-droge vlakte met afgeplatte heuvels die begroeid zijn met gras en struikgewas. De hoogste punten van het plateau zijn Giants Castle (3820 m), Cathkin Peak (3650 m) en Mont aux Sources (3299 m) in de Drakensbergen. Hier is alleen wat schapenteelt mogelijk.
De Transvaalse Drakensberg is door voldoende regenval bedekt met bossen en een oord waar vele toeristen verblijven om o.a. te wandelen. De Transvaalse Drakensberg is een deel van de Great Escarpment (steile erosieranden).

Ook de Natalse Drankensberg is een deel van de Great Escarpment met toppen boven de 3000 meter. Hier vindt veel bergsport plaats.
Uit een reeks bergketens bestaat het Kaapse Plooiingsgebergte dat bedekt is met een unieke vegetatie, het “fynbos” of macchia. Ook hier is de bergsport zeer populair. In de valleien tussen de bergketens liggen centra voor fruitteelt en wijnbouw. In de kuststreken liggen mooie stranden en diepe baaien. De enige meer gesloten baai is de Saldanhabaai aan de westkust.
De Namaqua-hooglanden bestaan uit droge, rotsachtige bergen waar als er genoeg regen valt zeer veel wilde bloemen groeien. Het gebied dat grenst aan Namibië is het Richtersveld.

De rivier de Limpopo vormt de grens tussen Zuid-Afrika en Zimbabwe. De rivier stroomt in de Limpopo-vallei, een droog savannegebied met open bosland waar veel vee gehouden wordt en waar veel wildparken liggen.
Het golvende landschap van het Laagveld of Lowveld ligt tussen de voet van de Great Escarpment en de Lemombo bergen in Swaziland, Noord-Natal en Transvaal. Door het hete tropische klimaat in de zomer is hier de teelt van tropisch fruit mogelijk. Hier ligt ook het grootste reservaat van Zuid-Afrika, het Nationaal Krugerpark met bossen en savannen.
Het Achterland van de zuidoostkust is een gebied van glooiende heuvels en diepe rivierdalen. Het strekt zich uit van Swaziland tot het voormalige Ciskei in het zuiden. Er valt veel neerslag dat door vele rivieren afgevoerd wordt naar de Indische Oceaan.
Op de grens van Zuid-Afrika en Mozambique in Oost-Transvaal, Swaziland en het noorden van KwaZulu/Natal liggen de Lemombo-bergen. Deze bergketen wordt gekenmerkt door diepe kloven waardoor rivieren naar de Indische Oceaan stromen.

In het noordelijke KwaZulu/Natal ligt de kustvlakte van Zululand, begroeide zandvlakten met struikgewas. Hier liggen ook vele meren en riviermondingen. In verschillende natuurreservaten leven vele diersoorten.
Het Zuidelijke Kustplateau strekt zich uit van ze zuidelijkste punt van Afrika tot aan Port Elizabeth. Hier vindt men ook mooie bossen en lagunes.
De glooiende vlakte tussen de Atlantische Oceaan en het Kaapse Plooiingsgebrgte is het Swartland. Hier wordt veel graan verbouwd.
De Namib is een woestijn en langs de kusten hiervan stroomt de Benguela Golfstroom. De kustwateren zijn zeer belangrijk voor de visserij van Zuid-Afrika. Verder is het een onherbergzaam gebied.

Vakantie en Bezienswaardigheden
Steeds belangrijker voor de Zuid-Afrikaanse economie wordt de toeristenindustrie. Jaarlijks bezoeken vele miljoenen buitenlanders Zuid-Afrika. Dat aantal kan nog vele malen groter worden, maar voorlopig ontbreekt het aan voldoende voorzieningen om veel meer toeristen te ontvangen. De meeste bezoekers komen uit Afrika, maar het aantal bezoekers van buiten Afrika neemt zeer snel toe. In 1995 bezochten ca. 50.000 Nederlandse toeristen naar Zuid-Afrika. Dit aantal groeit jaarlijks.

Een van de grootste attracties van Zuid-Afrika is het Krugerpark. Dit is een groot wildpark in het oordoosten van Zuid-Afrika, op de grens met Zimbabwe en Mozambique. Er zijn veel diersoorten te spotten. Het meest bekend zijn de Big Five. Daarmee worden de leeuw, de neushoorn, de buffel, het luipaard en de Afrikaanse olifant bedoeld. Een andere bezienswaardigheid zijn de Drakensbergen. Dat is een bergketen met veel natuurschoon, die op steeds meer toeristische belangstelling kan rekenen.

Johannesburg met het bekende Soweto heeft zich ontpopt tot een van de populairste toeristische plaatsen van Zuid-Afrika. Enkele van de belangrijkste bezienswaardigheden in Johannesburg zijn: • Lesedi Cultural Village • James Hall Transport Museum • AECI Dynamite Factory Museum • Florence Bloom vogelpark • Zuid-Afrikaans Nationaal Museum voor Militaire Geschiedenis • Botanische Tuin van Witwatersrand
De geschiedenis musea, zoals het Apartheid Museum en het Hector Pieterson Museum trekken toeristen uit alle delen van de wereld. De stad heeft ook diverse kunstmusea zoals de Johannesburg Art Gallery, met veel Zuid-Afrikaanse en Europese landschapschilderijen en figuratieve schilderijen en het Afrika museum dat de geschiedenis van de stad Johannesburg beschrijft.

Kaapstad met de Tafelberg en een swingend centrum is ook zeker een bezoek waard.

De Groote Kerk is waarschijnlijk de bekendste kerk in Zuid-Afrika. De kerk is gebouwd in de 19de eeuw op de plaats van een vroegere Nederlandse Hervormde Kerk. De Groote Kerk heeft een aantal bijzonder interessante bezienswaardigheden, zoals de afsluitbare kerkbanken, de enorme preekstoel, het pijporgel met 6000 pijpen en een ongewone spekstenen vloer, waaronder zo’n 200 mensen begraven liggen.
Het vernieuwde Victoria en Albert Waterfront is nu een levendig cultureel en recreatief centrum.

De Tafelberg is de meest bezochte bezienswaardigheid van Kaapstad. Een kabelbaan (gondel) brengt de bezoekers naar de top op 1085 meter in slechts zes minuten. Wanneer je daar eenmaal bent kun je op een heldere dag spectaculaire panoramische uitzichten zien die grote indruk maken. De meer avontuurlijken kunnen verschillende paden volgen die over de berg lopen en genieten van een nog mooier uitzicht op de stad en de oceaan.
Robbeneiland maakt deel uit van het UNESCO werelderfgoed en is bereikbaar meteen korte ferry tocht over de Tafelbaai. De beroemdste gevangene van deze beruchte gevangenis was natuurlijk Nelson Mandela. Rondleidingen in de gevangenis worden gegeven door voormalige politieke gevangenen.

Klimaat en Weer
Door de ligging ten zuiden van de evenaar begint de Zuid-Afrikaanse zomer in december en de winter in juni.
Ondanks de enorme afmetingen van het land is het klimaat betrekkelijk uniform en gematigd. Met name geldt dit voor de temperatuur in het binnenland, wat een gevolg is van het feit dat op lagere breedte de hoogte in het algemeen groter is dan verder naar het zuiden. Typerend is dat de gemiddelde temperatuur in Kaapstad 16,5°C bedraagt en in het veel noordelijker gelegen Johannesburg 16,2°C.

Het warmst is het aan de oostkust met een gemiddelde temperatuur van 20,6°C in Durban. Overdag wordt het in Durban in de zomer gemiddeld 27°C tot 22°C in de winter. De temperatuur aan de westkust wordt gelijkmatig laag gehouden door de koude Benguelastroom, de temperatuur aan de oostkust wordt gelijkmatig hoog gehouden door de warme Agulhasstroom.

De warmste maand in het binnenland is januari en de warmste maand aan de kust is februari. Zelfs in de winter is het op de meeste plaats altijd nog wel zo’n 20°C. In het noorden zijn oktober en november warme maanden als gevolg van de zomerregens. In het hoger gelegen binnenland vriest het regelmatig, in het bergachtige zuidoosten zelfs meer dan 100 nachten per jaar. Door de gemiddelde lage luchtvochtigheid valt er vaak niet meer dan dun laagje sneeuw.
In twee derde deel van Zuid-Afrika valt minder dan 500 mm neerslag per jaar. De meeste neerslag in Zuid-Afrika valt in de zomertijd, als de vochtige lucht van de Indische Oceaan met kracht landinwaarts stroomt. In Kaapstad daarentegen valt de meeste neerslag in de maanden juni tot en met september. De regen valt in de zomer vaak in korte hevige buien waarna de zon weer snel schijnt.

Ten westen van de oostelijke bergruggen valt de minste regen, in de rest van het land valt over het algemeen een constante hoeveelheid neerslag, ca. 1000 mm per jaar. Behalve het zuidelijke deel van het land waaronder invloed van storingen de meeste neerslag in de wintertijd valt en een gematigd regenklimaat heerst. De oostkust in het zuiden kent droge winters. Naar het westen toe wordt het steeds droger en in het centrale deel heerst zelfs een steppeklimaat met ca. 100 mm per jaar in de Kalahari-woestijn. In steden als Bloemfontein en Kimberley in het centrale deel van Zuid-Afrika wordt in de januari en februari de 30°C gemakkelijk gehaald.
Het aantal zonne-uren ligt erg hoog, bijvoorbeeld in vergelijking tot het Iberisch schiereiland. In Madrid schijnt de zon gemiddeld 2910 uren per jaar en in Lissabon 2740 uur. In Zuid-Afrika heeft Kaapstad gemiddeld 2980 uren en Pretoria 3240 uren per jaar. Kustplaatsen van de Kaapprovicie en KwaZulu/Natal ontvangen gemiddeld 300 zonne-uren meer dan de Canarische Eilanden.

Bron: landenweb.nl